Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας είναι προσβάσιμη στους τουρίστες αεροπορικώς μέσα από τα αεροδρόμια του Αράξου και του Άκτιου, μέσω θάλασσας από το λιμάνι της Πάτρας, αλλά και οδικώς, μέσω της Ιωνίας Οδού και του αυτοκινητοδρόμου Αθηνών Πατρών.
Ο τουρισμός αποτελεί μια σημαντική πηγή εσόδων για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, καθώς συνεισφέρει το 3% του ΑΕΠ της Περιφέρειας. Στον ακόλουθο Πίνακα, αποτυπώνονται βασικά μεγέθη του τουρισμού στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.
Βασικά Στοιχεία για τον Εισερχόμενο Τουρισμό
Οι επισκέψεις αναπτύχθηκαν ραγδαία τα τελευταία χρόνια σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 59% την περίοδο 2016-2019. Αντίστοιχη εικόνα παρατηρείται και σε ό,τι αφορά τις εισπράξεις, ο ρυθμός αύξησης των οποίων, λόγω της αύξησης του πλήθους των διανυκτερεύσεων κατά 65% και της παράλληλης αύξησης της τουριστικής δαπάνης ανά διανυκτέρευση κατά 7%, είναι υψηλότερος συγκριτικά με τον αντίστοιχο ρυθμό των αφίξεων.
Ωστόσο, η μέση διάρκεια παραμονής στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας είναι κατά 28% χαμηλότερη εν συγκρίσει με τον αντίστοιχο μέσο όρο στην επικράτεια, ενώ, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας βρίσκεται ανάμεσα στις 5 Περιφέρειες με την χαμηλότερη μέση διάρκεια διανυκτέρευσης. Τα εν λόγω στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι η ΠΔΕ δεν αποτελεί πολλές φορές τελικό προορισμό, αλλά αποτελεί περισσότερο «ενδιάμεσο προορισμό» των τουριστών.
Είδη Προσφερόμενου Τουρισμού
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας λόγω του φυσικού της τοπίου, της πολιτισμικής της παράδοσης, των υποδομών και άλλων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της γνωρισμάτων, προσφέρεται για πολλαπλές μορφές τουρισμού.
1. Ήλιος και Θάλασσα
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας προσφέρεται για το συγκεκριμένο είδος τουριστικής δραστηριότητας λόγω της γεωγραφικής της θέσης στο νότιο τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας. Επιπλέον, το κλίμα της Περιφέρειας λόγω των υψηλών θερμοκρασιών συμπληρώνει ιδανικά τη γεωμορφολογία της περιοχής, κυρίαρχη θέση στην οποία διαδραματίζει η πρακτικά ενιαία ακτογραμμή και οι πολλές παραλίες που χαρακτηρίζονται από υψηλής ποιότητας νερά με 18 εξ’ αυτών να φέρουν γαλάζια σημαία.
Παραλίες με Γαλάζια Σημεία ανά Π.Ε.
2. Ιαματικός Τουρισμός
Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας απαντώνται 6 συνολικά αναγνωρισμένες από την Ειδική Επιτροπή Προστασίας Φυσικών Ιαματικών Πόρων του Υπουργείου Τουρισμού ιαματικές πηγές, που αντιστοιχούν στο 10,5% του συνόλου των ιαματικών πηγών της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, έχουν αναγνωριστεί οι παρακάτω ιαματικές πηγές:
- Νερό Λουτρών Κυλλήνης (Ηλεία)
- Νερό πηγής Μπανιώτη – Χέλωβα Λυσιμαχίας (Αιτωλοακαρνανία)
- Νερό πηγής Λουτρών Γερανίου Καϊάφα (Ηλεία)
- Πηγή Μουρστιάνου ή Σώκου (Αιτωλοακαρνανία)
- Πηλός Αγίας Τριάδας Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου (Αιτωλοακαρνανία)
- Πηγή Κόκκινο Στεφάνι Μυρτιάς, Δήμου Θέρμου (Αιτωλοακαρνανία)
3. Τουρισμός - Καζίνο
Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και ειδικότερα στην Π.Ε. Αχαΐας εντοπίζεται ένα από τα παλαιότερα καζίνο στην Ελλάδα, το Καζίνο του Ρίου, το οποίο λειτουργεί από το 1996. Βρίσκεται 10 χλμ. από την Πάτρα, δίπλα από την γέφυρα του Ρίου Αντιρρίου και έχει τζίρο περί των 42εκ. ευρώ ετησίως.
4. Χειμερινός Τουρισμός
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων των προορισμών που μπορούν να υπηρετήσουν ταυτόχρονα, τόσο θερινό, όσο και χειμερινό τουρισμό, επιμηκύνοντας ουσιαστικά την τουριστική περίοδο σχεδόν καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους. Ειδικότερα, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας εντοπίζεται το φημισμένο χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων, το οποίο βρίσκεται στο όρος Χελμός, κοντά στα Καλάβρυτα και αναπτύσσεται σε υψόμετρο 1.700μ – 2.340 μ. Συνολικά διαθέτει 13 πίστες (2 μαύρες, 5 κόκκινες, 3 μπλε και 3 πράσινες) και 8 αναβατήρες (2 εναέριους, 3 συρόμενους και 3 παιδικούς), ενώ, τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί νέες πίστες για έμπειρους αθλητές.
Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων
5. Τουρισμός Κρουαζιέρας
Σημαντική συνεισφορά στο τουριστικό προϊόν της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας έχει ο θεσμός της κρουαζιέρας. Ο λιμένας του Κατακόλου αποτελεί το κύριο σημείο υποδοχής κρουαζιερόπλοιων, προσελκύοντας το 99% της ζήτησης, ενώ, σε έναν μικρό βαθμό συμβάλλει και ο λιμένας Πατρών. Συνολικά, το 2019 επισκέφθηκαν την Περιφέρεια 199 κρουαζιερόπλοια και 413.716 επιβάτες.
Προσφάτως, αναπτύχθηκε και η σιδηροδρομική σύνδεση ανάμεσα στο Κατάκολο, τον Πύργο και την Αρχαία Ολυμπία, σε μια προσπάθεια προσφοράς ενός ολοκληρωμένου τουριστικού πακέτου.
6. Πολιτιστικός Τουρισμός
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης πολιτιστικού τουρισμού λόγω της πληθώρας μνημείων και μουσείων που διαθέτει, καθώς και λόγω του υψηλού πολιτιστικού της αποθέματος. Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας χωροθετείται ένας εκ των πλέον σημαντικών αρχαιολογικών χώρων όχι μόνο σε εθνικό αλλά σε διεθνές επίπεδο και συγκεκριμένα, ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Ολυμπίας.
Άλλα σημαντικά μνημεία είναι η αρχαία Ήλιδα, τα αρχαία θέατρα της Μακυνείας στην Αιτωλοακαρνανία και Αιγείρας στην Αχαΐα, η αρχαία Πάλαιρος στην Αιτωλοακαρνανία, το Ιερό της Αρτέμιδος στην Ρακίτα Αχαΐας, ο Αρχαιολογικός χώρος Ώλενας, το Μυκηναϊκό νεκροταφείο της Αγίας Τριάδας και τα κάστρα Χλεμούτσι στην Ηλεία και Ναυπάκτου, Αντιρρίου, Βόνιτσας και Βλοχού στην Αιτωλοακαρνανία.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας καταγράφονται 52 αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία.
Τα σημαντικότερα μουσεία είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας, καθώς και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ήλιδας, το Αρχαιολογικό Μουσείο Αιγίου και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών. Συνολικά, αναγνωρισμένα από το Υπουργείο Πολιτισμού είναι 18 μουσεία.
Επίσης, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας απαντώνται 3 περιοχές με πρωταγωνιστικό ρόλο στις δύσκολες περιόδους της Νεοελληνικής ιστορίας και ειδικότερα:
- η πόλη του Μεσολογγίου στο νομό Αιτωλοακαρνανίας, η Ιερά πόλις όπως έχει αποκληθεί, η οποία έχει ταυτιστεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ελληνική πόλη με τον Αγώνα του 1821
- το Αίγιο όπου πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσημη σύσκεψη των κληρικών και των προεστών του Μοριά για την επανάσταση, η περιβόητη Συνέλευση της Βοστίτσας
- τα Καλάβρυτα που βίωσαν με τον σκληρότερο τρόπο τα ναζιστικά γερμανικά αντίποινα κατά τη διάρκεια της Κατοχής
Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας βρίσκονται 5 από τους πλέον αναγνωρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς, οικισμούς δηλαδή με ιδιαίτερη «ιστορική, πολεοδομική, αρχιτεκτονική, λαογραφική, κοινωνική και αισθητική» φυσιογνωμία που διατηρούν αναλλοίωτη την εικόνα που είχαν στον παρελθόν καθώς και τον τοπικό τους χαρακτήρα.
Αυτοί είναι οι εξής:
- Βεσίνι (Αχαΐα)
- Ναύπακτος (Αιτωλοακαρνανία)
- Αλεποχώρι (Αχαΐα)
- Ταξιάρχες (Αχαΐα)
- Μέρος της Πόλης της Πάτρας (Αχαΐα)
Τέλος, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και ιδιαίτερα στην περιοχή της Αχαΐας, συγκεντρώνεται σημαντικό πλήθος ιερών μοναστηριών και ναών τα οποία αποτελούν πόλο έλξης τουριστών θρησκευτικού ενδιαφέροντος.
7. Αθλητικός Τουρισμός
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας της προσφέρεται για διάφορα είδη άθλησης.
Ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω:
- Πεζοπορία-Trekking: Μονοπάτι Θαλασσοκρίνων (Ηλεία), Αρχαία Ήλιδα- Αρχαία Ολυμπία (Ηλεία), Μονοπάτι Παλαιών Πατρών Γερμανού (Αχαΐα), Μονοπάτι Παυσανία (Ηλεία), Φαράγγι Σκα (Αιτωλοακαρνανία), καθώς και διάφορα μονοπάτια γύρω από το χιονοδρομικό κέντρο και το Πουρναρόκαστρο (Αχαΐα)
- Αναρρίχηση: Αναρριχητικό πεδίο Κλεισούρας (Αιτωλοακαρνανία), Αναρριχητικό πεδίο Βαράσοβας (Αιτωλοακαρνανία), Αναρριχητικό πεδίο Καλόγρια (Αχαΐα)
- Canoe- KAYAK: Εύηνος (Αιτωλοακαρνανία)
- Rafting: Εύηνος (Αιτωλοακαρνανία), Λάδωνας (Αχαΐα), Ερύμανθος (Αχαΐα), Αλφειός (Ηλεία)
- Ιστιοπλοΐα: Βόνιτσα (Αιτωλοακαρνανία)
- Καταδύσεις: Κυπαρισσιακός Κόλπος (Ηλεία)
8. Συνεδριακός τουρισμός
Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας λειτουργούν 3 συνεδριακά κέντρα, ήτοι:
- Tο Συνεδριακό Κέντρο της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας (ΔΟΑ) πλησίον του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Ολυμπίας
- Το συνεδριακό κέντρο του Aldemar Olympian Village στην Ηλεία
- Ο συνεδριακός χώρος στο Μοναστήρι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στην Σκάλα της Ναυπάκτου
- Το Συνεδριακό και Πολιτιστικό κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών (ΣΠΚ) δυναμικότητας περίπου 500 θέσεων, που διοργανώνει πλήθος συνεδριών (κυρίως ιατρικού χαρακτήρα) κάθε χρόνο
9. Πατρινό Καρναβάλι
Το Πατρινό Καρναβάλι αποτελεί ένα ισχυρό στοιχείο ταυτότητας της πόλης της Πάτρας με έντονη παράδοση και ιστορία. Ξεκίνησε πριν 180 έτη και πλέον αποτελεί το πιο σημαντικό καρναβάλι της Ελλάδας. Σήμερα, στη μεγάλη παρέλαση συμμετέχουν παραπάνω από 38.000 επισκέπτες.