Μέσα στη χρονιά που φεύγει το ΕΣΠΑ στη Δυτική Ελλάδα μπήκε σε εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς νέων εντάξεων και απορροφήσεων πόρων με βασικό στόχο «να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ που προορίζεται για την κάλυψη αναπτυξιακών αναγκών της Περιφέρειας», όπως σημείωσε στην ομιλία του ο Περιφερειάρχης. Για την ροή των νέων εντάξεων και την νευραλγική σημασία τους στην αναπτυξιακή προοπτική της Περιφέρειας μίλησε στη σύντομη τοποθέτηση του και ο περιφερειακός σύμβουλος Θανάσης Πετρόπουλος που έχει επιφορτισθεί με την ευθύνη παρακολούθησης του Προγράμματος ενώ εξίσου ενδιαφέρουσα, από τεχνικής σκοπιάς, ήταν και η ομιλία του Προϊστάμενου της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Μιχάλη Τζωρτζή με την οποία και ολοκληρώθηκε η ημερίδα.
Στο τέλος της ημερίδας, την οποία συντόνισε ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Κώστας Καρπέτας, ο Περιφερειάρχης αναφέρθηκε και στην συνάντηση που είχε το απόγευμα της Τρίτης με τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννη Μανιάτη κατά την οποία του προσκόμισε την ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη πρόταση της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας για την επέκταση στην περιοχή του δικτύου φυσικού αερίου. Στην συνάντηση παρόντες ήσαν και οι Πρόεδροι του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας Θανάσης Γιανναδάκης και του Τμήματος Αιτωλοακαρνανίας Κωνσταντίνος Ρόκος. «Η Δυτική Ελλάδα δεν πρόκειται έπ’ ουδενί να δεχθεί τον αποκλεισμό της από το φυσικό αέριο. Γι’ αυτό και προσκομίζουμε μια πλήρης και ολοκληρωμένη μελέτη που τεκμηριώνει την βιωσιμότητα της επέκτασης του φυσικού αερίου στην περιοχή», είπε ο κ. Κατσιφάρας στον κ. Μανιάτη.
«Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 εισέρευσαν στη χώρα εξαιρετικά σημαντικοί κοινοτικοί πόροι που σε συνδυασμό με την εκάστοτε εθνική συμμετοχή επέτρεψαν τη δημιουργία μεγάλων δημόσιων έργων σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής», τόνισε εισαγωγικά στην ομιλία του για το ΕΣΠΑ ο Περιφερειάρχης Απόστολος Κατσιφάρας. Και πρόσθεσε: «Ωστόσο πρέπει να θυμόμαστε πάντα το βασικό στόχο όλων αυτών των προγραμμάτων που ήταν και είναι η σύγκλιση της Ελλάδας προς τις αναπτυγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και ή σύγκλιση των φτωχότερων περιοχών και Περιφερειών της Ελλάδας προς τις πλουσιότερες. Για τον πρώτο στόχο είναι άλλοι αρμόδιοι για να μιλήσουν και πάντως δεν είναι της παρούσας στιγμής. Όμως ο δεύτερος στόχος, ο στόχος της εσωτερικής σύγκλισης, οφείλουμε να το πούμε ξεκάθαρα, δεν επιτεύχθηκε. Οι ανισότητες ανάμεσα στις Περιφέρειες της χώρας παραμένουν μεγάλες και όλα αυτά τα προγράμματα αλλά και οι πόροι που διατέθηκαν δεν πέτυχαν να μειώσουν την απόσταση που χωρίζει, κυρίως, την Αθήνα από την υπόλοιπη Ελλάδα. Ουσιαστικά, το κύριο χαρακτηριστικό που είναι και το βασικό πρόβλημα της σύγχρονης Ελλάδας, δηλαδή μια υπερτροφική και υδροκέφαλη Αθήνα και μια ισχνή περιφερειακή Ελλάδα, δεν αντιμετωπίστηκε, παρά τους υψηλούς οικονομικούς πόρους που εισέρευσαν στη χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δίνω ιδιαίτερη έμφαση σε αυτήν την παρατήρηση όχι μόνο για να κάνω κριτική στο παρελθόν και διαπιστώσεις αλλά για ένα ακόμα λόγο. Έχουμε μπροστά μας την πέμπτη Προγραμματική Περίοδο που στο σχεδιασμό και στην υλοποίησή της πρέπει να κυριαρχήσει η ανάγκη της σύγκλισης των φτωχότερων Περιφερειών προς τις πλουσιότερες για να μην έχουμε δύο Ελλάδες, κατάσταση που κλείνει μέσα της σοβαρούς κινδύνους και απειλές».
Στη συνέχεια της ομιλίας του ο κ. Κατσιφάρας εστίασε στην πορεία υλοποίησης του ΕΣΠΑ στη Δυτική Ελλάδα. Ακολουθούν ορισμένα από τα πιο σημαντικά αποσπάσματα της τοποθέτησης του:
* «Tο ΕΣΠΑ Δυτικής Ελλάδας ξεκίνησε με ένα συνολικό προϋπολογισμό ύψους, κοντά στα 450 εκατ. ευρώ και αφορούσε τη χρονική περίοδο 2007-2013. Η πρώτη παρατήρηση αφορά στο γεγονός ότι τα αρχικώς προϋπολογισμένα 450 εκατ. ευρώ έγιναν στην πορεία, με μια σειρά από υπουργικές αποφάσεις αλλά και λόγω μείωσης της εθνικής συμμετοχής, 380 εκατ. ευρώ. Αυτοί είναι οι πόροι που έχουμε ως Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στη διάθεσή μας».
* «Στο τρίτο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης είχαμε 31 διαχειριστικές αρχές και για το τέταρτο κοινοτικό πλαίσιο φτιάχτηκαν πάνω από 120. Επισημαίνω επίσης ότι «καταφέραμε» (το καταφέραμε εντός εισαγωγικών) να έχουμε πάνω από 4.500 υπουργικές αποφάσεις που σχετίζονται με τη διαχείριση του τέταρτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Πρέπει ακόμα να επισημανθούν και άλλες δομικές αδυναμίες. Ένα σημαντικό μέρος από τους πόρους της τέταρτης περιόδου πήγε και πηγαίνει σε έργα που είχαν μείνει ημιτελή από την προηγούμενη, την τρίτη Προγραμματική Περίοδο. Είναι τα περίφημα έργα-γέφυρες που είμαστε υποχρεωμένοι να τα ολοκληρώσουμε γιατί αν είναι κάτι που δεν αντέχεται πια σ’ αυτόν τον τόπο είναι τα έργα-κουφάρια που έχουν ήδη απορροφήσει πόρους αλλά που έμειναν στη μέση και δεν έχουν καμιά χρήση ή ωφέλεια».
* «Θα πρέπει τώρα να δούμε την πορεία εκτέλεσης αυτού του προγράμματος ανά έτος:
- Το 2009 είχαμε Προσκλήσεις ύψους 239,3 εκατ. ευρώ, Εντάξεις έργων ύψους 22,3 εκατ. ευρώ και πληρωμές μηδέν.
- Το 2010 είχαμε Προκλήσεις ύψους 365,2 εκατ. ευρώ, Εντάξεις ύψους 196,9 εκατ. ευρώ, Συμβάσεις έργων ύψους 64,5 εκατ. ευρώ και πληρωμές ύψους 36,5 εκατ. ευρώ.
- Τέλος το 2011 οι Προσκλήσεις ανήλθαν στα 385,4 εκατ. ευρώ, οι εντάξεις έφτασαν στα 360,2 εκατ. ευρώ, τα έργα για τα οποία υπογράφτηκαν συμβάσεις έφτασαν στα 129,6 εκατ. ευρώ και οι πληρωμές ανέβηκαν στα 85 εκατ. ευρώ.
Σημειώνω ότι από το 2010 στο 2011 σημειώθηκε μια αύξηση των εκταμιεύσεων που ξεπερνά το 95%».
* «Είναι πρακτικά αδύνατο να αναφερθώ σε όλα τα έργα ένα προς ένα. Οφείλω όμως να μιλήσω για ορισμένα έργα που αποτελούν τις σημαίες μας. Ξεκινώ με το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Πάτρας «Άγιος Ανδρέας». Σε λίγες εβδομάδες και για την ακρίβεια στις 15 Φεβρουαρίου του 2012, θα γίνει ο διεθνής διαγωνισμός για το σύνολο των εργασιών και του εξοπλισμού που θα μας οδηγήσουν στην επαναλειτουργία του Νοσοκομείου. Πρόκειται για ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 22,5 εκατ. ευρώ και με διάρκεια αποπεράτωσης τα δύο χρόνια. Είναι για εμάς ένα μεγάλο στοίχημα να δούμε ξανά σε πλήρη λειτουργία τον «Άγιο Ανδρέα». Συνεχίζω με το Ολοκληρωμένο σχέδιο Ανάπλασης του λιμανιού του Κατακόλου. Εκεί έχουμε κατά μέσο όρο αφίξεις 60 κρουαζιερόπλοιων κάθε μήνα και ο στόχος μας είναι ξεκάθαρος. Πλήρης ανάπλαση της παραλιακής ζώνης και οδική σύνδεση του λιμανιού με το εθνικό οδικό δίκτυο. Πιστεύουμε ακράδαντα στο μέλλον που έχει το λιμάνι του Κατακόλου και στο ρόλο του στην ανάπτυξη της Ηλείας, της Αρχαίας Ολυμπίας, αλλά και ολόκληρης της Δυτικής Ελλάδας. Κλείνω αυτήν την ενδεικτική αναφορά με το νέο νοσοκομείο του Αγρινίου. Εκεί διαθέτουμε 44 εκατ. ευρώ προκειμένου να ολοκληρωθούν οι εργασίες και να αποκτηθεί όλος ο αναγκαίος εξοπλισμός προκειμένου να λειτουργήσει πλήρως. Μέσα στο 2012 οι σχετικές εργασίες θα έχουν ολοκληρωθεί και το νέο νοσοκομείο του Αγρινίου θα βρεθεί σε πλήρη λειτουργία».
* «Γνωρίζω πολύ καλά τη σημασία που έχει η περίοδος προετοιμασίας για την υλοποίηση ενός προγράμματος καθώς και τις δυσκολίες που έχει η ωρίμανση των έργων. Ωστόσο ο πιο κρίσιμος δείκτης είναι πάντα οι πληρωμές του Προγράμματος για δύο λόγους. Πρώτον επειδή αντιστοιχούν σε πραγματικό και εκτελεσμένο έργο και δεύτερον επειδή πρόκειται για χρήματα που έχουν ήδη καταλήξει στην πραγματική οικονομία με όλα τα οφέλη που συνεπάγεται αυτό. Από την άποψη αυτή οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας το Πρόγραμμα στην πραγματικότητα άρχισε να «τρέχει» το 2010 με πληρωμές ύψους 36,5 εκατ. ευρώ και συνέχισε ανοδικά το 2011 με πληρωμές ύψους 85 εκατ. ευρώ. Στο σημείο αυτό πρέπει να κάνουμε μια σημαντική διευκρίνιση. Όπως είναι γνωστό την 1/1/2011 εγκαταστάθηκαν οι αιρετές περιφερειακές αρχές, σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του «Καλλικράτη». Ταυτόχρονα ο νομοθέτης πρόβλεψε ότι η πλήρης αρμοδιότητα του Επιχειρησιακού Προγράμματος θα έρχονταν στην ευθύνη της αιρετής Περιφέρειας την 1η Ιουλίου του 2011. Συνεπώς η δική μας δουλειά σε ότι αφορά το ΕΣΠΑ χωρίζεται σε δύο περιόδους. Η πρώτη περίοδος είναι από την αρχή της χρονιάς οπότε και αναλάβαμε τα καθήκοντα μας μέχρι την 1η Ιουλίου. Σε αυτό το διάστημα φροντίσαμε να ενημερωθούμε πλήρως για το αντικείμενο, να εντοπίσουμε τα προβλήματα και τις δυσκολίες του και να οργανώσουμε σειρά αλλεπάλληλων συναντήσεων με πιθανούς δικαιούχους του Προγράμματος, όπως είναι οι δήμαρχοι, τα Επιμελητήρια, οι επιστημονικοί φορείς και οι παραγωγικές δυνάμεις του τόπου μας».
* «Η 1η Ιουλίου, οπότε και αναλάβαμε την πλήρη ευθύνη για τη διαχείριση του Προγράμματος, μας βρήκε σε κατάσταση ετοιμότητας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο μέσα στο 2011 μπορέσαμε να εντάξουμε 110 έργα συνολικού προϋπολογισμού ύψους 170 εκατ. ευρώ. Αυτά τα 110 έργα μέσα σε δώδεκα μήνες, σημαίνει ένα ρυθμό εντάξεων της τάξεως των δύο έργων ανά εβδομάδα. Αυτός ο ρυθμός δηλώνει τρία πράγματα. Πρώτον, τη σαφή πολιτική κατεύθυνση της Περιφέρειας να κινηθεί γρήγορα στο ΕΣΠΑ. Θα με έχετε ίσως ακούσει όλον αυτόν τον καιρό να επαναλαμβάνω επίμονα και μπορεί κουραστικά την ίδια φράση: «Να μη χαθεί ούτε ένα λεπτό, ούτε ένα ευρώ». Αυτός ήταν και εξακολουθεί να είναι ο μεγάλος μας αγώνας και η μεγάλη μας προσπάθεια. Δεύτερον, το ΕΣΠΑ έχει δικαιούχους και φορείς υλοποίησης. Η Περιφέρεια μόνη της, μπορεί να φτάσει μέχρι ένα σημείο. Θεωρώ συνεπώς πολύ σημαντικό γεγονός ότι μπορέσαμε να κινητοποιήσουμε φορείς και δικαιούχους, να στρέψουμε δηλαδή το ενδιαφέρον τους προς την υλοποίηση του Προγράμματος. Κι αυτή ήταν μια εργασία την οποία ασκήσαμε συστηματικά. Τρίτον, οφείλω να σημειώσω την καλή δουλειά που έκαναν τα υπηρεσιακά μας στελέχη που ενέτειναν τους ρυθμούς της δουλειάς τους ώστε να έχουμε αυτά τα αποτελέσματα. Οι εντάξεις, μέσα σε δώδεκα μήνες, 110 έργων συνολικού προϋπολογισμού 170 εκατ. ευρώ δεν ήταν απλή υπόθεση και είμαι σε θέση να γνωρίζω τις δυσκολίες και τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν. Ευχαριστώ όλες και όλους τους συνεργάτες για την προσπάθεια και για το αποτέλεσμα».
* «Δεν υπάρχει αυτόματος πιλότος γιατί εδώ έχουμε μια συνεχή δυναμική διαδικασία που πρέπει να μας έχει όλους σε μόνιμη ετοιμότητα. Υπάρχουν πάντα κίνδυνοι απεντάξεων για έργα που συναντούν καθ’ οδόν δυσκολίες, όπως υπάρχει πάντα και η δυνατότητα προσέλκυσης και άλλων πόρων από έργα που θα απενταχθούν αλλού, αρκεί εμείς να είμαστε σε ετοιμότητα. Όλα αυτά σημαίνουν ότι εμείς, πρώτα ως Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και μετά όλοι οι παραγωγικοί φορείς της Περιφέρειας ως πιθανοί δικαιούχοι έργων του ΕΣΠΑ, να έχουμε διαρκή ετοιμασία, ευλυγισία, συνεχή παρακολούθηση των έργων μας που εξελίσσονται αλλά και να δουλεύουμε για την ωρίμανση έργων ακόμα κι όταν δεν είναι ορατή αυτήν τη στιγμή η πιθανότητα να χρηματοδοτηθούν».
* «Γνωρίζετε όλοι την οικονομική συγκυρία. Ζούμε μια οξεία δημοσιονομική κρίση, μια απειλητική κρίση δημόσιου χρέους, την οικονομική ύφεση αλλά και μια πολύ σοβαρή επιδείνωση της ανεργίας. Μέσα στο σκηνικό αυτής της πρωτόγνωρης κρίσης και κάτω από τεράστιες δυσκολίες, εμείς δίνουμε τη δική μας μάχη. Σ’ αυτή τη μάχη, που είναι μια μάχη για ανάπτυξη μέσα από την αναδιάρθρωση του παραγωγικού μας μοντέλου, η διαχείριση του ΕΣΠΑ, είναι το κρίσιμο μέγεθος. Από την ικανότητά μας να απορροφήσουμε το σύνολο των πόρων που μας διατίθενται, σε έργα με συμπληρωματικότητα και λειτουργικό χαρακτήρα, θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό η πορεία της Δυτικής Ελλάδας. Το ΕΣΠΑ είναι το σημαντικότερο χρηματοδοτικό εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας γι’ αυτό και κατά μεγάλο βαθμό, η συνολική μας επίδοση θα κριθεί από το πώς θα το διαχειριστούμε. Δεν υποτιμώ τα άλλα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία που μας διατίθενται, ούτε τη δουλειά που γίνεται με βάση τα τομεακά προγράμματα των Υπουργείων. Δεν υποτιμώ, κάθε άλλο, τα μεγάλα μας ζητήματα όπως είναι η Ολυμπία και η Ιόνια οδός, το σιδηροδρομικό δίκτυο και το φυσικό αέριο. Ωστόσο σε όλα αυτά τα ζητήματα η δική μας δουλειά και η δική μας παρέμβαση έχει συμπληρωματικό, έχει σημαντικό, αλλά όχι αποφασιστικό χαρακτήρα. Στο ΕΣΠΑ όμως όλα, ή σχεδόν όλα, εξαρτώνται από εμάς. Γι’ αυτό και αποτελεί τη πιο μεγάλη μας προτεραιότητα, γι’ αυτό και αποτελεί τον πιο μεγάλο αγώνα μας. Αυτόν τον αγώνα οφείλουμε να τον κερδίσουμε πάση θυσία και μέχρι το τελευταίο ευρώ».
Στην ημερίδα, μεταξύ άλλων, παρέστησαν οι βουλευτές Θανάσης Παπαδόπουλος, Ανδρέας Τριανταφυλλόπουλος, Μαρία Κυριακοπούλου και Κώστας Τζαβάρας, οι Αντιπεριφερειάρχες Αχαΐας Γρηγόρης Αλεξόπουλος, Αιτωλοακαρνανίας Βασίλης Αντωνόπουλος και Ηλείας Χαράλαμπος Καφύρας, ο Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Αγροτικής Οικονομίας Γιώργος Αγγελόπουλος, ο Αντιπεριφερειάρχης Οικονομικών και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γιώργος Γεωργιόπουλος, ο Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Περιβάλλοντος Νίκος Υφαντής, οι Δήμαρχοι Πύργου Μάκης Παρασκευόπουλος, Δυτικής Αχαΐας Ανδρέας Παναγιωτόπουλος, Ερυμάνθου Θάνος Καρπής και Ανδραβίδας – Κυλλήνης Δημήτρης Αρβανίτης, οι περιφερειακοί σύμβουλοι Παναγιώτης Πλατανιάς, Γιώργος Αθανασόπουλος, Σάββας Αυγέρης, Χρήστος Πετρόπουλος, Σάκης Μαυρόγιαννης, Νίκος Μιχαλόπουλος, ο Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αχαΐας Πλάτωνας Μαρλαφέκας, ο Πρόεδρος του ΑΤΕΙ Μεσολογγίου Βαγγέλης Πολίτης, εκπρόσωποι φορέων κ.α.
