Οι Πρωτοβάθμιοι ΟΤΑ είναι οι αποκλειστικά υπεύθυνοι και αρμόδιοι για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων (βάσει του άρθ. 94 παρ. 25 του Ν. 3852/2010), αναφορικά με την προσωρινή αποθήκευση, την μεταφόρτωση, την επεξεργασία, την ανακύκλωση και τη δεματοποίηση.
Για το λόγο αυτό, άλλωστε, οι Δήμοι συνέστησαν Συνδέσμους και Ανώνυμες Εταιρίες για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, εντός των διοικητικών ορίων (βάσει του άρθ. 30 του Ν. 3536/2007), τους γνωστούς σε όλους, ΦοΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων - σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 της ΚΥΑ 50910/2727/2003).
Η ορθολογική διαχείριση των στερεών αποβλήτων εντάσσεται στην επιταγή του άρθρου 24 του Συντάγματος για την προστασία του Περιβάλλοντος και βασίζεται σε Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων και στους επιμέρους Νόμους, Προεδρικά Διατάγματα και Υπουργικές Αποφάσεις.
Με το Ν. 4042/2012 το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) εκπονείται και υλοποιείται από τον οικείο, υπό σύσταση ακόμα, διαδημοτικό Φο∆ΣΑ και επομένως η αρµοδιότητα σχεδιασµού και κατάρτισης αφαιρέθηκε και αυτή από τις Περιφέρειες, άρα και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (η εφαρμογή της διάταξης έχει παραταθεί μέχρι την 31-12-2013).
Αρμοδιότητα των Περιφερειών πλέον, είναι μόνο (σύμφωνα µε το Ν. 4042/2012), η έγκριση και ο έλεγχος της πορείας υλοποίησης του ΠΕΣ∆Α στο πλαίσιο του αντίστοιχου ΕΣ∆Α καθώς και ο έλεγχος τήρησης των περιβαλλοντικών όρων για έργα και δραστηριότητες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Και ο έλεγχος της Περιφέρειας ήταν και εξακολουθεί να είναι αδέκαστος, αυστηρός και ουσιαστικός, επιβάλλοντας όπου χρειάστηκε και πιθανόν ξαναχρειαστεί, μεγάλα πρόστιμα αλλά και σημαντικές διοικητικές ποινές, όπως κλείσιμο ΧΑΔΑ, δεματοποιητών, και λοιπών υποδομών προσωρινής διαχείρισης στερεών αποβλήτων, οι οποίες κρίθηκαν ότι ενέχουν σοβαρό κίνδυνο υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας των πολιτών.
Τη στιγμή που ο ίδιος ο νομοθέτης έχει εκχωρήσει εξ' ολοκλήρου την ευθύνη στους Δήμους και τους ΦοΔΣΑ για τη α) συλλογή, β) μεταφορά, γ) προσωρινή αποθήκευση, δ) μεταφόρτωση, ε) επεξεργασία, στ) ανακύκλωση και ζ) δεματοποίηση των απορριμμάτων, είναι απορίας άξιο, πως σε δηλώσεις και απόψεις που εκφράζουν δημοτικοί παράγοντες, αντιδήμαρχοι και υπεύθυνοι των ΦοΔΣΑ σε μέσα ενημέρωσης της Ηλείας, επικαλούνται, δίχως γνώση (?) ευθύνη της Περιφέρειας, για μη ορθή διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων των περιοχών ευθύνης τους, εγκαλώντας την -εκ του πονηρού- για δικές της, τάχα, παραλείψεις και υποχρεώσεις.
Η άγνοια νόμου δε συγχωρείται, πόσο μάλλον όταν αυτή αφορά τους πολιτικούς και αυτοδιοικητικούς άνδρες.
Νομίζω ότι προσφέρουμε σωστή υπηρεσία δημοσιοποιώντας την αυταπόδεικτη πραγματικότητα και αποκαθιστώντας την αλήθεια, έστω και αν χρειάζεται να επικαλούμαστε (δυστυχώς) το αυτονόητο, μια προσπάθεια που είναι απολύτως μέσα στο πνεύμα της διαφάνειας που θέλουμε να επικρατήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.
Όταν προεκλογικά επέμενα ότι το θέμα τον απορριμμάτων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της Περιφέρειας, πολλοί αντιδρούσαν και απαξίωναν τη σημασία του θέματος. Σήμερα κάποιοι πάλι θα αντιδράσουν, είτε έτσι απλά για να αντιδράσουν, είτε γιατί ίσως να νιώθουν υποχρεωμένοι από τη θέση στην οποία βρίσκονται ότι πρέπει να αντιδράσουν.
Ιδιαίτερα, θέλω να προσκαλέσω όλους όσοι συμμετέχουν στο διάλογο για το θέμα των στερεών αποβλήτων, να επιδείξουν ρεαλισμό και θετική διάθεση για τη λύση του προβλήματος και όχι να προκρίνουν τη στείρα αντιπαράθεση.
Η Περιφέρεια με γνώμονα μόνο τη Δημόσια Υγεία των πολιτών και πάντα μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας, στέκεται αρωγός στην απόγνωση και δυσαρέσκεια των δημοτών, όταν παρατηρούνται τέτοια σοβαρά θέματα σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Την ίδια ώρα, όμως, είναι θετική και ανοικτή στον διάλογο με τους Δήμους και τους ΦοΔΣΑ που θέλουν ουσιαστικά, και όχι τυχοδιωκτικά, να αντιληφθούν το πρόβλημα, να βρουν λύσεις περιβαλλοντικά και κοινωνικά αποδεκτές και να υλοποιήσουν έργα υποδομής διαχείρισης των απορριμμάτων βάσει συγκεκριμένου σχεδίου δράσης και όχι κάτω από το πρίσμα «έκτακτων αναγκών», την ύστατη στιγμή και κάτω από το καθεστώς κινδύνου της Δημόσιας Υγείας.
Πρέπει, όπως κατ' επανάληψη έχω τονίσει, να υπάρξει αντίληψη τοπικής ευθύνης και υπευθυνότητας. Πρέπει να καταπολεμηθεί η αναποτελεσματικότητα τόσων ετών. Απαιτείται νέα προσέγγιση και νέο δόγμα που θα στηρίζεται στην τοπική ευθύνη.
Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις είναι σαφείς και δεδομένες για όλους μας. Η σύγχυση δεν επιτρέπεται και δεν δικαιολογείται από ανθρώπους που οφείλουν να γνωρίζουν ποιοι και τι πρέπει να πράξουν για τους πολίτες.
