«Η ιδέα της έξυπνης εξειδίκευσης οδεύει χέρι - χέρι με το όραμα της δημιουργίας ανταγωνιστικού brand name από ένα τόπο. Η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης δεν είναι τίποτα άλλο από την επιλογή που κάνει κάθε τόπος για να αριστεύσει, για να διακριθεί, για να εξειδικευθεί» ο Περιφερειάρχης Απόστολος Κατσιφάρας και συνέχισε: «Θα πρέπει να επενδύσουμε και να διαλέξουμε στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας που θα επενδύσουμε, έχοντας ως κύριο κριτήριο επιλογής την τοπική οικονομική, κοινωνική, τεχνολογική πραγματικότητα, τους διαθέσιμους πόρους αλλά και την εμπειρία. Πρέπει να εξετάσουμε και να καταλήξουμε στις καλές πρακτικές που θα ακολουθήσουμε για την περιφερειακή ανάπτυξη την επόμενη 7ετία (2014-2020), οι βασικοί άξονες της οποίας είναι ο αγροτικός, ο τουριστικός, ο πολιτισμικός και ο περιβαλλοντικός που σε συνεργασία πάντα με τα Ερευνητικά και Εκπαιδευτικά μας Ιδρύματα, θα πρέπει να αποδώσουν τα μέγιστα δυνατά».

Όπως ανέφερε ο κ. Κατσιφάρας κατά τη διάρκεια της εισήγησής του στο σημερινό Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Ελλάδας για το θέμα της Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΡΙΣ 3), κύριος στόχος να έχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, που θα δώσουν ολοκληρωμένες λύσεις και πολλαπλασιαστικά οφέλη για την Περιφερειακή ανάπτυξη, που θα δώσει νέες θέσεις εργασίας, προσθέτοντας πως «η έξυπνη εξειδίκευση αφορά συγκεκριμένα τους τρόπους που οι κοινοτικοί πόροι θα χρησιμοποιηθούν, ώστε να μετασχηματιστεί με το βέλτιστο δυνατό τρόπο η Περιφερειακή Οικονομία, επιλέγοντας συγκεκριμένους κλάδους-πυλώνες για τη στρατηγική ανάπτυξης, όπως τον αγροδιατροφικό, τον πολιτισμικό, τον τουριστικό, τον περιβαλλοντικό και τον ακαδημαϊκό-ερευνητικό».

Τι σημαίνει έξυπνη εξειδίκευση

Έξυπνη εξειδίκευση σημαίνει αποδοτική τοποθέτηση των πόρων σε επιλογές που θα απαντούν στις αναπτυξιακές ανάγκες και προκλήσεις κάθε τόπου. Επιλογές όμως που θα έχουν προκύψει με διαδικασίες από «τα κάτω προς τα πάνω» (bottom up) και όχι με κεντρικούς κρατικούς σχεδιασμούς που εκτοξεύονται από «από πάνω προς τα κάτω» (top-down). Με επενδύσεις στη γνώση και στην καινοτομία, με κινητοποίηση όλων των τοπικών συντελεστών και με δέσμευση και εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε όλα τα στάδια, ξεκινώντας από το στάδιο του σχεδιασμού.

Για να το πετύχουμε, χρειαζόμαστε άμεσα την ενεργοποίηση και τη στενή συνεργασία, των περιφερειακών δημόσιων και αυτοδιοικητικών αρχών, των πανεπιστημιακών/ ερευνητικών φορέων και των φορέων της παραγωγής και των επιχειρήσεων.

Η έξυπνη εξειδίκευση υπονοεί ότι η Περιφέρεια επιλέγει περιορισμένο αριθμό προτεραιοτήτων στη βάση των δικών της δυνατών σημείων και συγκριτικών πλεονεκτημάτων και των τομέων όπου υπάρχει μεγαλύτερο δυναμικό για μακρόχρονο αντίκτυπο. Αυτή η προσέγγιση θα βοηθήσει ο κάθε τόπος να κάνει πράξη τις πραγματικές τους δυνατότητες στην καινοτομία και να επικεντρώσουν εκ νέου τις βιομηχανικές και εκπαιδευτικές τους δομές στην κατεύθυνση των αναδυόμενων βιομηχανιών και υπηρεσιών, καθώς και των διεθνών αγορών. Ο στόχος της έξυπνης εξειδίκευσης είναι να μετασχηματίσει οικονομίες προς δραστηριότητες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας και πιο ανταγωνιστικές.

«Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας προσπαθεί, σχεδιάζει, και υλοποιεί στοχευμένα την επόμενη ημέρα, μέσα από τη κατάρτιση ενός αξιόλογου επιχειρησιακού πρόγραμματος, το οποίο πρέπει να λειτουργήσει «έξυπνα». Κατά την τεχνοκρατική ορολογία, να επιδιώξει την έξυπνη εξειδίκευση σε έναν τομέα στον οποίο και θα επικεντρώσει το πρόγραμμά του, περιστρέφοντας γύρω απ’ αυτόν όλες τις υλοποιούμενες-χρηματοδοτούμενες δράσεις. Με δύο λόγια, η έξυπνη εξειδίκευση αφορά μια νέα γενιά πολιτικών έρευνας και καινοτομίας που υπερβαίνουν τις κλασσικές επενδύσεις σε έρευνα και τεχνολογία, και της γενικής ενίσχυσης της επάρκειας στην καινοτομία» συμπλήρωσε ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας και κατέληξε: «Η έξυπνη εξειδίκευση έρχεται να μας δώσει το έναυσμα, τον τρόπο να δημιουργήσουμε και να σχεδιάσουμε για πρώτη ίσως φορά το μέλλον του τόπου από κοινού μιας και δεν είναι μια στρατηγική που σχεδιάζεται από κάποιους εκτός Περιφέρειας, αλλά αναπτύσσεται και εφαρμόζεται ως μια δυναμική διαδικασία ανακάλυψης της επιχειρηματικότητας που περιλαμβάνει βασικά ενδιαφερόμενα μέρη σε συνεργατικά σχήματα. Βασίζεται στη συγκέντρωση της υφιστάμενης γνώσης και τεχνολογιών προκειμένου να δημιουργηθεί καινοτομία σε όλες τις πιθανές μορφές και έχει να κάνει με την αλληλογονιμοποίηση ανάμεσα σε τομείς, φορείς, απλούς εμπόρους και τεχνολογίες».

Ο Απ. Κατσιφάρας στην εισήγησή του τόνισε παράλληλα πως η έξυπνη εξειδίκευση είναι προϋπόθεση προκειμένου να εγκριθούν τα επιχειρησιακά προγράμματα. «Όμως, πέρα από αυτό, αποτελεί και μια πρόκληση και μια ευκαιρία για να βρούμε τρόπους για διαφοροποίηση του αναπτυξιακού μας μοντέλου», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Παρουσιάστηκε το ΣΕΣ 2014-2020

«Το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδας 2014-2020 ουσιαστικά περιλαμβάνει την πρόταση της Περιφέρειας για την επόμενη προγραμματική περίοδο, στην οποία και έχουμε καταλήξει μετά από εισηγήσεις, προτάσεις και κυρίως διαβούλευση» επεσήμανε ο Περιφερειάρχης Απ. Κατσιφάρας προσθέτοντας: «Διαβούλευση τόσο στο πλαίσιο του 1ου Αναπτυξιακού Συνέδριου που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα, όσο και στη διάρκεια της ανοικτής διαβούλευσης που κράτησε μέχρι τέλους του προηγούμενου έτους με συναντήσεις με κλαδικούς φορείς, διαμορφώθηκε η πρόταση που κατατέθηκε στο Σώμα. Σε αυτό ουσιαστικά έχει διαμορφωθεί το ακριβές πρόγραμμα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας που περιλαμβάνει τα έργα και τις επενδύσεις που θα γίνουν με την ερχόμενη προγραμματική περίοδο, το νέο ΕΣΠΑ».

Κλείνοντας, ο Περιφερειάρχης υπενθύμισε και αυτό που ανέφερε πρόσφατα πως «στόχος μας είναι το ΣΕΣ 2014-2020 να έχει δυναμικό χαρακτήρα και να αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τις ανάγκες της χρονικής περιόδου. Δε θέλουμε να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και να αντιμετωπίσουμε πάλι όσα έγιναν με το ΕΣΠΑ που σχεδιάστηκε πριν το 2007».