Η αιρετή Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, αναλαμβάνοντας από την 1η Ιουλίου 2011 την ευθύνη του ΕΣΠΑ, απηύθυνε αγωνιώδεις εκκλήσεις σε όλους τους δικαιούχους του Προγράμματος για την γρήγορη και έγκαιρη κατάθεση ώριμων προτάσεων. Άλλωστε, σε μια περίοδο που η πραγματική οικονομία βρίσκεται σε βαριά κρίση και η επιχειρηματικότητα κλονίζεται ο στόχος της κατακόρυφης αύξησης της απορροφητικότητας του ΕΣΠΑ τίθεται αυτονόητα ως πρωταρχικός και μείζων.
Στο πλαίσιο αυτό η Περιφέρεια προετοίμασε και έφερε στο προσκήνιο, καθιστώντας ενεργό, το πρόγραμμα των Αστικών Αναπλάσεων συνολικού προϋπολογισμού ύψους 35,5 εκατ. Ευρώ. Πρόγραμμα το οποίο παρέμενε εν υπνώσει επί σειρά ετών.
Το πρόγραμμα αυτό αφορά πρωτίστως, ως δικαιούχο, την αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού και γι’ αυτό το λόγο η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας πραγματοποίησε συσκέψεις στην Πάτρα, στο Μεσολόγγι και στον Πύργο στις οποίες εκλήθησαν όλοι οι δήμαρχοι και ενημερώθηκαν αναλυτικά, για τα χαρακτηριστικά του προγράμματος, τις προϋποθέσεις ένταξης έργων και τις ενδεικτικές κατανομές κονδυλίων ανά Περιφερειακή Ενότητα και Δήμο.
Για πρώτη φορά ένα Μέτρο του ΕΣΠΑ τέθηκε σε ανοικτή πολιτική διαβούλευση.
Σε όλες αυτές τις συσκέψεις ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Απόστολος Κατσιφάρας εξήγησε τις ουσιαστικές πλευρές του όλου εγχειρήματος.
Πρώτον, να κατατεθούν ολοκληρωμένα σχέδια αναπλάσεων, με επιλέξιμες και ώριμες προτάσεις που να μην απαιτούν χρονοβόρες διαδικασίες μελετών, αδειοδοτήσεων ή ακόμα και απαλλοτριώσεων προκειμένου τα έργα να προχωρήσουν γρήγορα σε φάση υλοποίησης και άρα να επιτευχθούν ικανοποιητικές απορροφήσεις των διαθέσιμων κονδυλίων, σημείο στο οποίο διατηρούμε δραματική υστέρηση.
Δεύτερον, ο Περιφερειάρχης κάλεσε όλους να αποφύγουν άγονες διαμάχες περί του ύψους των κατανομών και να ρίξουν το βάρος στα ίδια τα έργα, στην υλοποίηση και τη χρησιμότητά τους για τις τοπικές κοινωνίες.
Τρίτον, η αιρετή Περιφέρεια εκλήθη να διαχειριστεί το όλο πρόγραμμα μέσα σε συνθήκες ολωσδιόλου διαφορετικές από την αρχική περίοδο συζητήσεων για τις Αστικές Αναπλάσεις. Σημειώνεται ότι οι αρχικές συζητήσεις δρομολογήθηκαν το 2004 και ολοκληρώθηκαν το 2007, έτος κατά το οποίο ξεκίνησε η υλοποίηση του ΕΣΠΑ. Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε αφενός μεν ξέσπασε η μεγάλη οικονομική κρίση και η βαθιά ύφεση και αφετέρου υλοποιήθηκε ο «Καλλικράτης» που περιόρισε τους Δήμους της Δυτικής Ελλάδας από 74 σε 19.
Ως εκ τούτου, και υπό τις νέες συνθήκες, προκρίθηκε η επιλογή της συμμετοχής όλων των Δήμων της Περιφέρειας στο πρόγραμμα προκειμένου τα οφέλη της ανάπτυξης να διαχυθούν παντού και αντίστοιχα να τονωθούν όλες οι τοπικές κοινωνίες και οικονομίες.
Τέταρτον, είναι γεγονός ότι κατά το παρελθόν από τα ανάλογα προγράμματα του προηγούμενου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης ωφελήθηκαν μόνο λίγοι Δήμοι της Περιφέρειας, όπως ο Δήμος Πατρέων. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον περιορισμό του αριθμού των Δήμων, κατέστησε ακόμα πιο επείγουσα την ανάγκη για την ευρύτερη δυνατή διάχυση του προγράμματος κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο.
Πέμπτον, ο Περιφερειάρχης και η αιρετή Περιφέρεια διατηρούν μια σταθερή πολιτική φιλοσοφία και πρακτική. Η ανάπτυξη της Δυτικής Ελλάδας οφείλει να αφορά το σύνολο της Περιφέρειας και ως εκ τούτου πρέπει να αποφεύγονται πολιτικές που θα προκαλούν και θα ενθαρρύνουν τη δημιουργία νησίδων σχετικής ανάπτυξης και νησίδων φτώχειας και αποκλεισμού. Το χρεοκοπημένο μοντέλο της υδροκέφαλης Αθήνας σε σχέση με τη λοιπή Ελλάδα δεν πρέπει να το αναπαράγουμε σε επίπεδο Περιφέρειας. Εξάλλου ο, ούτως ή άλλως, κεντρικός ρόλος της Πάτρας στη ζωή της περιοχής μας, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την προκοπή και την ανάπτυξη της ευρύτερης Περιφέρειας. Δεν υπάρχει μέλλον για την Πάτρα μέσα σε μια φτωχή και υπανάπτυκτη Δυτική Ελλάδα και αντίστοιχα η παραγωγική ανασυγκρότηση και ανάπτυξη ολόκληρης της Δυτικής Ελλάδας είναι προφανές ότι θα επιφέρει ανάλογα οφέλη για την Πάτρα.
Επί πλέον υπογραμμίζεται ότι οι Αστικές Αναπλάσεις αποτελούν μέρος μόνο του ΕΣΠΑ και πως υπάρχουν ακόμα σειρά προγραμμάτων, όπως παραδείγματος χάριν το «Τζέσικα», από το οποίο μπορούν να αντληθούν επί πλέον πόροι μόνο για τους μεγάλους Δήμους, συνεπώς και για το Δήμο Πατρέων, δεδομένου ότι στους Δήμους αυτούς υπάρχουν τα χαρακτηριστικά που μπορούν να συνδυάσουν την ανάπλαση με ευρύτερο παραγωγικό και οικονομικό ενδιαφέρον.
Είναι επίσης χρήσιμο στο σημείο αυτό να υπογραμμιστεί ότι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και η Διαχειριστική Αρχή είναι σταθερά στη διάθεση όλων των φορέων υλοποίησης έργων του ΕΣΠΑ, απευθύνοντας έκκληση για την κατάθεση ώριμων προτάσεων ώστε να διερευνηθούν και να εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες χρηματοδότησης έργων.
Τέλος, θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν αυτό που κατά κόρον επαναλήφθηκε δημόσια, ότι οι προτεινόμενες κατανομές των Αστικών Αναπλάσεων έχουν ενδεικτικό χαρακτήρα ως πλαίσιο αναφοράς για τη διαμόρφωση των σχεδίων, αφού θα πρέπει πρώτα να υποβληθεί το σύνολο των προτάσεων και αυτές να αξιολογηθούν σύμφωνα με τα κριτήρια της επιλεξιμότητας, της ωριμότητας, του ολοκληρωμένου τους χαρακτήρα και της δυνατότητας για γρήγορες απορροφήσεις, σε στενή συνεργασία με όλους τους Δήμους, προκειμένου να μη χαθούν, για άλλη μια φορά, οι διαθέσιμοι κοινοτικοί πόροι.
Αυτή άλλωστε είναι και η μεγάλη αναπτυξιακή πρόσκληση, τόσο για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας όσο και για τους Δήμους της Περιφέρειας.
